Bakteret, Dobia dhe dëmi i tyre per Njeriun

Per ajrin që hyn dhe kalon nëpër hundë. Oxygen mbush zgavrat e vogëla të mushkërive tuaja dhe kalon në capilaret, të gatshëm për të vepruar në çdo qelizë të trupit tuaj. Ju jeni gjallë.Siç është ajri që ju vetëm merrni frymë. Kur ne marrim frymë, flagrat tona kane kapur miliona grimca të padukshme: pluhur, polen, argjile e bardhë,, sporet bimore . Nga ana tjetër, keto grimca janë në shtëpi të një komuniteti të madh të viruseve dhe baktereve. Disa mund të shkaktojë alergji apo episodet e astmës. Rrallë janë thithur më shumë patogjene vetë janë agjentë të sëmundjeve të tilla si SARS, gripi apo tuberkulozit.

Por ne mund të marrim frymë lehtë, sepse mikrobet shumica lundrues në ajër janë të padëmshme, dhe disa janë edhe të dobishme.


Bakteret përbëjnë shumicën e masës së jetës në Tokë, por ne nuk e dimë për ekzistencën e tyre. Antoni van Leeuwenhoek filloi përdorimin e mikroskopëve tyre me mostrat e ujit pellg dhe pështymë nga 350 vjet më parë. Viruset janë shumë më të vogla se bakteret, por shumë më të shumtë se të gjitha format e tjera të jetës së bashku, janë zbuluar vetëm gjatë një shekulli. Vetëm në dekadat e fundit kanë filluar të kuptojnë se mikrobet janë kudo, nga maja malit e deri disa kilometra nën sipërfaqen e Tokës. Dhe kohët e fundit kemi kuptuar rëndësinë e tyre për shëndetin tonë dhe shëndetin e planetit. Ne jemi krenarë që kemi eksploruar pothuajse çdo cep të Tokës, por pas botës se e njohur është një botë e fshehur e mikrobeve, shpesh më vendimtare.

Injoranca jonë e bollëkut microbial në planetin është kryesisht për shkak të paaftësisë sonë për të kultivuar mikroorganizmave në laborator. Kohët e fundit ADN kanë lejuar që ne të studiuar popullsive të tëra në një mjedis të caktuar.

Në vitin 2006, shkencëtarët në Berkeley National Laboratory Lawrence njoftuan se mostrat e ajrit qe mblodhën në San Antonio dhe Austin (Texas) ushqyen paktën 1.800 lloje të ndryshme të baktereve ajrore, Midis tyre ishin bakteret nga fusha sanë, impiante të trajtimit të ujërave të zeza, burimet termale dhe mishrat e njeriut.

Mikrobet jane shumë lundrues në ajër nuk vjen nga larg, por të tjerat kanë udhëtuar në distanca të mëdha. Pluhuri nga shkretëtirat e Kinës në të gjithë Paqësorin në Amerikën e Veriut dhe vazhdon udhëtimin e tij në lindje të Evropës për të shkuar rreth botës. Këto retë e pluhurit të mbushura me viruset dhe bakteret nga toka ku ata kane origjinën, dhe mikrobet e mbledhura tym, ose mjegull te formuar në kalimin e detit. Çdo herë qe marrim frymë, ne thithim një mostër të botës. Mbi ajrit që e thithim, atmosfera e sipërme, gjithashtu përmban mikrobet që noton në lartësi deri në 36 kilometra mbi sipërfaqen e Tokës. Por nga studimet e fundit rezulton se mikrobe dhe baktere ka edhe ne lartesi me te medha ku mungojne kushte per jetese,Pak më poshtë, të jetojnë dhe madje dhe lulëzojnë. Ka dëshmi se pavarësisht niveleve të larta të rrezatimit ultravjollcë, që vrasin bakteret dhe miKrobet, disa kane aftesi te riprodhohen brenda reve.

Në vitin 2008, Brent Christner dhe kolegët e tij në Louisiana State University ka treguar se mikroorganizmat e gjetur ne debore ishin me efektive se te tjerat. Siç mund ta shikoni, bora është fjalë për fjalë gjallë.

Kur jeta u shfaq në Tokë vetëm e kishte oksigjen në atmosferë. Oksigjeni është një efekt anësor i fotosintezës, procesi i "shpikur" 2.500 milion vjet më parë nga cyanobacteria. Këto baktere janë drejtpërdrejt përgjegjës për gjysmën e oksigjenit prodhuar çdo vit në Tokë, dhe në mënyrë indirekte siç janë shumica e pjesës tjetër. Qindra miliona vjet formave arkaike të cyanobacteria lidhen me qelizat që përfundimisht të zhvillohej në bimë.

Por përsëri në hundë tonë. Po në lidhje me ata që thith mikrobet ajrore pa e kuptuar? Ata janë vetëm duke kaluar nëpër. Pasazhe të hundës tona edhe port një popullsi të pasur dhe komplekse të banorëve të përhershëm. Shumica e baktereve të pranishme në flegrave tona bien në tre përgjithshmë: Corynebacterium, Propionibacterium dhe aureus. Ndër të gjitha formë një nga shumë komunitete që përbëjnë microbiome njeriut: shokun e tërë gjenetik i baktereve dhe organizmave të tjera që jetojnë në lëkurën tonë, mishrat tanë, dhëmbët tona, organet gjenitale tonë dhe, mbi të gjitha, zorrët tona.

Në trupin tonë ka rreth 1.350 gram baktere dhe mikrobe. Kështu, secili prej nesh është si një organizëm dhe një ekosistem me popullsi të dendur, me habitateve që specie të ndryshme si kafshëve të xhunglës dhe shkretëtirë. Edhe mikrobet që jetojnë në mishrat e dhëmbëve rreth mund të jetë shumë të ndryshme,

Për pjesën më të madhe, mikrobet që jetojnë në trupin tonë ose janë të dobishme ose jane te pa rrezikshme. Ato na ndihmojnë të tretet ushqimi dhe absorbimin e lendeve ushqyese. Prodhimin vitamina esenciale dhe anti-inflamator proteina që gjenet tona nuk mund të prodhojë, dhe trajnimin e sistemit tonë imunitar për të luftuar pushtuesit infektive. Bakteret që jetojnë në lëkurën tonë fshehtë një lloj hidratues natyral pengon plasaritje që mund të depërtoj nëpër patogjene.

Ne kemi marrë dozën tonë të parë të këtyre bashkëpunëtorëve microbiologjikal kur kemi kaluar nëpër kanalin e lindjes së nënës, të cilit popullsia bakterial ndryshon në mënyrë dramatike gjatë shtatzënisë. Për shembull, Lactobacillus johnsonii, i cili zakonisht jeton në zorrët dhe të na ndihmojë të tretet qumështi bëhet më plentiful në vaginë, ndoshta për të përgatitur fëmijën për të trete qumështin e gjirit.

Në çdo moment rreth një e treta e popullsisë njerëzore në vrimat e hundës ka nje bakter qe quhet: Staphylococcus aureus baktereve, një bakter i cili zakonisht është jo aktiv, por që mund të bëhen virulent. Por S. aureus mund të bëhet agresiv, sidomos kur kalon mjedise të tjera. Në lëkurë mund të shkaktojnë çrregullime të ndryshme, nga një puçërr rastit ne nje infeksion të rëndë. Në rrethana të caktuara, bakteret individuale janë shkrirë në një masë që vepron si një front të bashkuar që mund të pushtonin indet të reja dhe madje edhe ndotin mjedise intravenoze dhe pajisje të tjera spitalore. Të rastet me rezistente kjo baktere mund të shkaktojë infeksione vdekjeprurëse të tilla si sindromi i shokut toksik dhe fasciitis nekrotizues.Çfarë e bën këto variacione aq e rrezikshme është rezistenca e saj ndaj antibiotikëve, këto mrekulli të mjekësisë moderne që nga mesi i shekullit të kaluar kanë shpëtuar miliona jetë njerëzish. Megjithatë, ne e dimë më shumë rreth microbiota tonë, më shumë e kuptojmë se sa e lehtë është për mikrobet e dobishme të merrni kapur në zjarrit mes një antibiotik dhe bakteret të synuara. Midis 10 dhe 40% e fëmijëve të trajtuar me një antibiotik të spektrit të gjerë të zhvilluar diarre pas ndryshimit të florës zorrëve.

Përdorimi i gjerë i antibiotikëve në një moshë të hershme mund të kenë efekte të thella me kalimin e kohës. Për vite është e njohur se pylori bakter Helicobacter shkakton ulcers stomak në disa njerëz, por shumica e kryen funksionin e dobishme e që rregullon qelizat imune në stomak. Martin Blaser, një mikrobiologu në Universitetin e Nju Jorkut i cili ka studiuar H. pylori për dekada të tëra, ka vërejtur se nuk janë më pak të rriturit që ushqejnë këtë mikrob, pjesërisht duke marrë doza të larta të antibiotikëve gjatë foshnjërisë. Ai beson se prania e reduktuar e baktereve dhe rastet në rritje të astmës te fëmijët dhe të rinjtë amerikanë mund të bëjnë.

Ne duhet pastaj të arrijnë fëmijët me wheezing një dozë të shëndetshme të H. pylori? Kjo është zakonisht më e komplikuar se kaq. Siç kemi mësuar më shumë në lidhje me marrëdhëniet në mes nesh dhe mikrobet tona (dhe marrëdhëniet komplekse mes vete), shkencëtarët kanë filluar të shohin microbiota në të njëjtën mënyrë që Ekologët e gjykojnë një ekosistem të gjatë: jo si një koleksion i specieve, por si një mjedis dinamik, të përcaktuara nga turma e ndërveprimeve midis komponentëve të tij.

Kjo duhet vënë kujdes më të madh në përdorimin e antibiotikëve dhe, gjithnjë, përdorimi i trajtimeve probiotic që përkohësisht të rritur sasinë e një mikrobi apo të baktereve qe te perfitojme ne permisimin e shendetit te njerzve.

Kjo pikëpamje e marrëdhënieve tona me mikrobet (të tilla si shokët e udhëtimit që janë kujdesur për të dhe për të menaxhuar dobi tonë) është shumë e ndryshme nga ajo që mbizotëron në punën time ditë, ku ne shohim ata si vrasës të qoshe dhe të zhdukin para përhapur. Të dyja janë të vlefshme views, natyrisht. Ne kurrë nuk duhet të ulë vigjilencën tonë ndaj kërcënimit të patogjenëve infektive. Por si ne vazhdojmë të eksploruar botën microbial, frikën tonë të qenieve të padukshme rreth nesh dhe brenda nesh, duhet të kalitet me respekt për atë që ne jemi mësuar, entuziazmin dhe për atë që ne ende kemi për të zbuluar.