Emri Skėnder ose Iskander eshte versioni turk i emrit Aleksandėr.
Kėshtu qe shume studiues emrin Skėnderbej e pėrkthejnė si Aleksandri i
Madh. Simbas legjendes trimeria dhe aftesia e tij ne artin ushtarak u
shfaq heret dhe per kete arsye turqit i vune si emrin me te
pershtatshem Iskanderbej . Fakt eshte qe Skenderbeut i ka pelqyer
gjithmone emri qe i vune turqit. Kete e deshmojne shume dokumente te
epokės ku ai firmoste me te dy emrat (Gjergj Kastrioti - Skenderbej).
Dhe ne oborret europiane te kohes nihej me teper me kete emer. E
deshmojne dhe veprat e shumta mesjetare te shkruara pėr te(kompozitori
i famshem Antonio Vivaldi ,ne vitin 1718 ,vuri ne skene operen
"Scanderbeg"Biografia
Gjergj Kastrioti ishte djali mė i vogėl i [[Gjon Kastrioti|Gjon Kastriotit]] dhe i princeshės[[Vojsava (Skėnderbeu)|Vojsava]], fėmija i fundit midis 4 djemve dhe 5 vajzave. Mendohet se lindi mė [[6 maj]] [[1405]], u morr peng nga Pushtuesit Osman qė nė moshė tė mitur dhe u dėrgua nė oborrin e Sulltanit nė [[Adrianopojė]]. Atje, zgjuarsia dhe shkathtėsia e ēuan Gjergjin nė shkollėn e sulltanit ([[icogllanėve]]) qė pėrgatiste komandantė e nėpunės.
Natyra i kishte dhėnė dhunti mendore e fizike. Atje mori emrin [[Iskender]] ([[Aleksandėr]]). Pas mbarimit tė shkollės, Gjergj Kastrioti "(Skėnderi)" kreu detyra ushtarake nė [[Ballkani|Ballkan]] e nė [[Azia e vogėl|Azinė e Vogėl]], duke u dalluar pėr trimėri dhe pėr kėtė arsye iu dha titulli [[bej]] qė do tė thotė i madh, pra Skėnderbeu do tė thotė Aleksandri i Madh. Ai nuk e harroi kurrė Atdheun e tij tė dashur dhe priste me padurim rastin tė kthehej nė tokėn qė e lindi. Pėr mėse 12 vjet ([[1426]]-[[1438]]) ishte nė [[Shqipėri]]. Me vdekjen e tė atit, ai shpresonte t'i zinte vendin, por nė fakt [[sulltani]] e emėroi [[sanxhakbej]] jashtė tokave shqiptare.
Megjithatė Skėnderbeu nuk hoqi dorė nga ideja pėr t'u kthyer pėrfundimisht nė Shqipėri, deri nė vitin kur ai u nis kundėr [[Janosh Huniadi]]t nėn komandėn e [[bejlerbeu]]t tė [[Rumelia|Rumelisė]].
Mė [[3 nėntor]] [[1443]] nė afėrsi tė [[Nishi|Nishit]], u ndeshėn dy ushtritė. Ushtria osmane u shpartallua dhe u tėrhoq nė panik. Skėnderbeu filloi tė zbatonte planin e kryengritjes, sė bashku me 300 kalorės shqiptarė e me tė nipin [[Hamza Kastrioti]], u kthye nė [[Dibra|Dibėr]], ku populli e priti si ēlirimtar. Mori masa pėr pėrforcimin e rrugėve nga mund tė vinin osmanėt, dhe prej andej iu drejtua [[Kruja|Krujės]]. Me njė ferman tė rremė shtiu nė dorė qytetin e garnizonin dhe kėshtu mė [[28 nėntor]] [[1443]] u shpall rimėkėmbja e principatės sė Kastriotėve. Mbi kėshtjellėn e [[Kruja|Krujės]] u ngrit [[flamuri kombėtar|flamuri]] me shkabėn e zezė dykrenare.
Fjalimi i Skėnderbeut nxiti frymėn atdhedashėse. Kryengritja ēlirimtare u bė e pėrgjithshme. Gjatė dhjetorit, Shqipėria e Mesme dhe e Veriut u spastruan nga forcat osmane, u ēliruan njėra pas tjetrės kėshtjellat e kėsaj zone.
Skėnderbeu ishte organizatori i [[Kuvendi i Arbėrit|Kuvendit tė Arbėrit]], nė tė cilin u zgjodh si prijės i [[Lidhja Shqiptare e Lezhės|Lidhjes Shqiptare tė Lezhės]].
Nė [[janar]] tė vitit [[1468]] Skėnderbeu u sėmur gjatė zhvillimit tė njė Kuvendi tė thirrur nga ai, nė tė cilin ishin tė ftuar tė gjithė princat shqiptarė. Vdiq me [[17 Janar]] [[1468]] nė [[Lezha|Lezhė]].
I mbuluar me lavdi, ai u varros nė [[Lezha|Lezhė]]. Shqiptarėt humbėn prijėsin e lavdishėm qė i udhėhoqi pėr 25 vjet rrjesht. E shoqja me tė birin emigruan, sikurse edhe njė pjesė e parisė shqiptare, pėr nė [[Itali]].
Shume njerez mund te pyesin. Pse Skenderbeu, ne perkrenoren e tij e ka mbajtur dhien apo delen. Ekzistojn shume thenje por e verteta qendron sepse pasi qe Skenderbeu i versuli naten nje tub te medha delesh ndoshta me qindra mijera dele dhe mbi kokat e tyre e ka vendosur nga nje qiri ateher osmanet filluan te iknin duke menduar se ata jane njeres. KETU QENDRON E VERTETA. Ekziston gjithashtu dhe ideja se kete perkrenare e ka mbajtur edhe per nder te Pirros se Epirit, pasi edhe ai ka mbajt po te njejten perkrenare.Epoka e Skėnderbeut nė veprat e Marin Barletit dhe tė autorėve tė tjerė shqiptarė bashkėkohės
Epopeja e Skėnderbeut e shk. XV dhe vetė figura e Gjergj Kastriotit - Skėnderbeut ndikoi fuqishėm nė jetė shpirtėrore tė shqiptarėve dhe pėr rritjen e vetėdijes kombėtare tė tyre. Tė frymėzuar prej tyre, intelektualė tė shquar shqiptarė, i pasqyruan e i pėrjetuan ato nė vepra historike monumentale, nė tė cilat nisi jetėn e vet historiografia shqiptare.
Ne fillim tė shek tė XVI (1504) [[Marin Barleti|Marin Barleti]] botoi latinisht veprėn kushtuar luftės heroike tė shqiptarėve pėr mbrojtjen e Shkodrės, (rrethimi i Shkodrės). Por vepra qė e lartėsoi figurėn e tij si historian humanist ėshtė Historia e jetės dhe e bėmave tė Skėnderbeut, tė cilėn e botoi latinisht nė Romė rreth viteve 1508-1510. Kjo vepėr voluminoze njohu shumė ribotime nė gjuhė e nė vende tė ndryshme tė Evropės. Veprat e M. Barletit u bėnė burimi mė i rėndėsishėm ku patriotėt shqiptarė mėsonin historinė e epopesė legjendare tė shk. XV.
Periudha e Skėnderbeut u pėrjetėsua edhe nė vepra tė tjera historike nga bashkėkohėsit e heroit. Njė nga bashkėpunėtorėt e ngushtė tė Skėnderbeut, Dhimitėr Frengu, shkroi latinisht, nė frymėn e ideve humaniste tė kohės njė vepėr pėr jetėn e Skėnderbeut. mė disa ndryshime tė vogla ajo ndjek rrethimin e historisė sė Skėnderbeut tė M. Barletit, qė dėshmon sė kjo vepėr kishte pasqyruar drejt realitetin historik, tė njohur e tė panjohur edhe nga bashkėluftėtarėt e afėrt tė Skėnderbeut. Vepra e Dh. Frengut u botua pas vdekjes sė tij e pėrkthyer italisht, dhe njohu shumė ribotime nė kėtė gjuhe.
Njė vepėr tjetėr e rėndėsishme pėr tė njohur shoqėrinė shqiptarė tė shek. XV ėshtė Historia dhe gjenealogjia e shtėpisė sė Muzakajve, shkruar nė italisht mė 1510 nga bashkėluftėtari i Skėnderbeut, Gjon Muzaka. Ajo mbeti nė dorėshkrim dhe, pėr vlerėn qė ka pėr historinė mesjetare shqiptare, botuesi i saj i shek. tė XIX mė tė drejtė e ka cilėsuar atė si njė margaritar.